רקע
אברהם רגלסון
דער מגן דוד באגריסט דעם רויטן שטערן

א צייט-געזאַנג לכבוד דעם ערשטן מאַי

         דער מגן דוד:

אַ רעגן האָט געצערטלט דעם מדבר,

און די זאַמדן האָבן אויפגעפלעמלט מיט מאָן-בלומען און ווינט-בלומען;

אַקאַציע גאָלד-קנעפּלעך פאַר’שכור’ן די שרון-לופט

מיט העל ווייסער ליכטיגקייט דורכגעווייקט.

און אַ שנור אַמבולאַנסן, מיט דעם רויטן מגן דוד באַשטעמפּלט,

ציט זיך אויפ’ן גרויען וועג צו צפון-זייט,

דורך דמשק, דורך טעהעראַן,

צו דיר, רויטער שטערן איבער קויבישעוו.

         דער רויטער שטערן:

אַ רעגן פון בלוט גיסו זיך אין קויטיגע פעלדער פון קובאַן,

בלוט פון רויט-אַרמייער אין געראַנגל מיט דעם טמא-שונא,

בלוט פון דעם טמא-שונא אין באַצאָלט פאר זיינע גוואַלדטאַטן.

און דיין מתנה, מגן דוד פון יהודה-לאַנד,

איז ערלעך ווי דיינע שלאַכט-שטאַרקע יונגלייבן אין טוניסיע,

ווייל ברידער אין קאַמף זיינען מיר,

פאראייניגט אין איין אחריות פאַר דער פרייהייט פון דער וועלט.

וואָס ברענגען זיינע אַמבולאַנסן?

         דער מגן דוד:

מעדיקאַמענטן געוואקסן אין שאָטן פון די גלבוע-בערג,

היילונג-אינסטרומענטן אויסגעאַרבעט אין רמת-גן און נחלת יצחק

     (פאָרשטעט עופה’לעך פון תל-אביב),

און בלוט, פּרעזערווירטע בלוט פון טאַטעס און מאַמעס,

פון אינגלעך און יונגפרויען אין ציון,

פרייגעגעבן פאַר די אָדערן פון פאַרוואונדעטע רויט-אַרמייער.

פליסן וועט אין די אָדערן פון סאָוועטישע בויער און גבּורים

בלוט פון אַרבעטער-פאָלק אין ציון,

ווייל איין קאַמף איז אונזערער, איין פליכט און איין גורל.

         דער רויטער שטערן:

דער אימפּעט פון ציון-אויפבוי איז אויף רוסישער ערד געכאָוועט געוואָרן,

אַ ריטשקעלע פון רוסלאַנד’ס פרייהייט –שטראָם,

אַ פונק פון איר רעוואָלוציע-פלאַם.

מיט דעם בלוט פון ציון-אַרבעטער, וואָס לויפט פריידיג צו צירקולירן

     מיט דעם לעבעדיגן קלאַפּ-קלאַפּ פון סאָוועטישע הערצער,

קערט זיך אום דאָס ריטשקעלע צו דעם שטראָם,

דער פונק צו דעם פלאַם;

איינער איז אונזער שונא, איינער אונזער ליכט, אונזער נצחון.

         דער מגן דוד:

צו דיין גבורה-פאַקל, רויטער שטערן, קוקט דער גאַנצער מין מענטש,

אָן דיר הענגט די ערד איר לעכצעניש נאָך באַפרייאונג.

ווי הערלעך דיין שטראַל

אין שטורעם פון שרעק-אַנגסטן און מאָרד-געשפּיל - -

ווי שלמות’דיג דיין באַהעפטונג

מיט דער אויפגיי-צייט פון די זאַפטן פון מיין לאַנד,

צייט פון יציאַת-מצרים,

צייט פון משיח-בענקענישן:

      "וואָרצל פון ישי’ס זון,

     שיק אַרויס אַ שפּראָץ!

     ווי לאַנג וועסטו זיין באַגראָבן?

     דער ווינטער איז פאַרביי!" –

געבורט-שעה פון פאָלק-גאולה,

אויפבלי-צייט פון אַרבעטער-כח - -

         דער רויטער שטערן:

אַ גרוס דער אויפגעוואַכטער ירושלים אויף אירע בערג!

און פאַר די אידישע קהלות, די צעטראַמפּלטע,

     צווישן דעם באַלטישן ים און דעם שוואַרצן ים –

שטאָלענע מלאָכים פון נקמה!

(קעמפנדע רעשטלעך אין וואַרשע, איך הער אייער רוף!) –

קליפּות און בלינדקייטן וועלן פאַרשווינדן,

און דער אמת פון פאָלק-באַפרייאונג

און דער אמת פון אַרבעטער-באַפרייאונג,

וועלן וויסן וואָס זיי האָבן אייביג געוואוסט

(איצט איז עס פאַרשריבן אין אַ כתב פון שעפערישע בלוטן,

     צוזאַמען-פאַרגאָסענע, אינאיינעם צונויפגעגאָסענע,

אַז זיי זיינען איין אמת,

און איינס – זייער געבאָט, זייער קאַמף, זייער גורל.

פורסם בעתון “מאָרגען פרייהייט”, אחד במאי, 1943

הערה ביוגרפית:    🔗

מ-1933 עד 1936 חי אבי, אברהם רגלסון, בתל-אביב עם משפחתו, שם הועסק על ידי העיתון היומי “דבר”, היה מוּכּר כמשורר וסופר עברי מכובד, כמומחה לספרות ושירה אנגלו-אמריקנית, ואף כמלומד גדול בספרות ושירה עברית עתיקה ומודרנית.

ב-1934 איבדה המשפחה תינוק עקב מחלת הדיזנטריה, ושניים מהילדים לקו במלריה. הבת התאוששה, אך הבן דעך. שנה שלמה התייסרה המשפחה בלבטים על עזיבת הארץ. כשמצבו של הבן החמיר עד לשלב קריטי, בכאב רב ובלית ברירה החליטה המשפחה (המצפה לילד נוסף) לשוב לאמריקה, ב-1936.

היתה זו עת של מצוקת עוני קשה עבורה במשך שנות השפל הכלכלי הגדול, ופרט לעבודה מזדמנת כעצמאי או עבודת תרגום אקראית, לא היה בנמצא מי שיעסיק משורר עברי בניו-יורק. כאשר בזמן מלחמת העולם השנייה הוצעה לו משרה על ידי העיתון הניו-יורקי היידי של המפלגה הקומוניסטית “מאָרגען פרייהייט” – רגלסון לא יכול היה לסרב. השמאל היה אמנם ידוע כאנטי-ציוני, אך כאשר רוסיה הובילה כוחות מאוחדים נגד הנאצים, חלה התקרבות בין השמאל לבין הנושא הציוני. רגלסון הועסק כבעל טור שמביא סיפורים מן החיים בישוב, מאמרים על ספרות עברית ואנגלית וכן בנושא מסורת יידית. פרי עטו הראשון הופיע בחג הפועלים, האחד במאי 1943 ­– שירו ביידיש – “דער מגן דוד באגריסט דעם רויטן שטערן”, שאותו תירגם מאוחר יותר לאנגלית ולעברית.

לא ידעתי אם יש בסיס לאירוע שמתואר בשיר – אמבולנס נושא תרופות ואף תרומות דם אשר נשלח על ידי הישוב כמנחה לצבא האדום – אך התקשיתי להאמין שהמשורר בדה סיפור זה מדמיונו. עם הזמן גיליתי את קיומה של "ליגה V”, וראיתי שאכן היו הדברים.

שרונה תל-אורן

מהו פרויקט בן־יהודה?

פרויקט בן־יהודה הוא מיזם התנדבותי היוצר מהדורות אלקטרוניות של נכסי הספרות העברית. הפרויקט, שהוקם ב־1999, מנגיש לציבור – חינם וללא פרסומות – יצירות שעליהן פקעו הזכויות זה כבר, או שעבורן ניתנה רשות פרסום, ובונה ספרייה דיגיטלית של יצירה עברית לסוגיה: פרוזה, שירה, מאמרים ומסות, מְשלים, זכרונות ומכתבים, עיון, תרגום, ומילונים.

אוהבים את פרויקט בן־יהודה?

אנחנו זקוקים לכם. אנו מתחייבים שאתר הפרויקט לעולם יישאר חופשי בשימוש ונקי מפרסומות.

עם זאת, יש לנו הוצאות פיתוח, ניהול ואירוח בשרתים, ולכן זקוקים לתמיכתך, אם מתאפשר לך.

אנו שמחים שאתם משתמשים באתר פרויקט בן־יהודה

עד כה העלינו למאגר 47810 יצירות מאת 2658 יוצרים, בעברית ובתרגום מ־30 שפות. העלינו גם 20265 ערכים מילוניים. רוב מוחלט של העבודה נעשה בהתנדבות, אולם אנו צריכים לממן שירותי אירוח ואחסון, פיתוח תוכנה, אפיון ממשק משתמש, ועיצוב גרפי.

בזכות תרומות מהציבור הוספנו לאחרונה אפשרות ליצירת מקראות הניתנות לשיתוף עם חברים או תלמידים, ממשק API לגישה ממוכנת לאתר, ואנו עובדים על פיתוחים רבים נוספים, כגון הוספת כתבי עת עבריים, לרבות עכשוויים.

נשמח אם תעזרו לנו להמשיך לשרת אתכם!

רוב מוחלט של העבודה נעשה בהתנדבות, אולם אנו צריכים לממן שירותי אירוח ואחסון, פיתוח תוכנה, אפיון ממשק משתמש, ועיצוב גרפי. נשמח אם תעזרו לנו להמשיך לשרת אתכם!